Moet iemand die iets heeft geërfd altijd erfbelasting betalen? Niet noodzakelijk! Mogelijk kunt u aanspraak maken op vrijstellingen. Wij geven u antwoord op de belangrijkste vragen en helpen u bij het bijhouden.
De belangrijkste zaken in een notendop
- Wie een vermogen erft, moet doorgaans erfbelasting betalen.
- De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van de waarde van het onroerend goed en de mate van relatie tussen de erfgenamen en de overledene.
- Het goede nieuws: tot een bepaalde grens, de zogenaamde belastingvrijstellingen, hoef je geen belasting te betalen.
- Als u een woning erft, hoeft u onder bepaalde voorwaarden ook geen belasting te betalen.
Erfbelasting: wat is het?
Erfbelasting wordt geregeld in de ErbStG-wet (wet op successierechten en schenkingsrechten). Voor persoonlijke belastingplicht is - zoals in de inkomstenbelastingwetgeving - meestal de woonplaats of gebruikelijke verblijfplaats doorslaggevend ("ingezetenen"). Volgens dit moet de persoon die inwoner is en die door een overlijden een goed (bijvoorbeeld huis, aandelen of geld) heeft geërfd, erfbelasting betalen. Bij de berekening van de erfbelasting spelen verschillende factoren een rol: Doorslaggevend is zowel de waarde van de erfenis als de fiscale aftrekposten en belastingklassen afhankelijk van de mate van relatie met de overledene. Daarnaast worden zowel de schulden van de overledene als de reeds gedane schenkingen meegerekend.
Onroerend goed, geld of aandelen kunnen tot de activa van de erflater worden gerekend. Of en hoeveel deze erfenis moet worden belast, hangt af van bepaalde factoren.
Wat is het verschil tussen erfenis en schenking?
Van een erfenis is sprake als de nabestaanden een vermogensoverdracht krijgen na het overlijden van een familielid. Wie wat krijgt, bepaalt primair het testament van de overledene. Als er geen testament is, is de erfopvolging van toepassing. Bij vermogensoverdracht tussen de levenden is echter schenkbelasting verschuldigd. Het voordeel: de schenker kan voor hij overlijdt beslissen wie zijn huis of het geld op de spaarrekening krijgt. Belasting wordt altijd betaald door degene die de erfenis of schenking ontvangt. Dezelfde vergoedingen gelden voor erfbelasting en schenkbelasting. Maar: bij een schenking kunt u elke tien jaar gebruik maken van de belastingvrijstelling. In het geval van een erfenis echter maar één keer.
Hoe kunt u de erfbelasting verlagen?
Door aanspraak te maken op vrijstelling van successierechten. Deze zijn de afgelopen jaren weer royaal verhoogd ten voordele van de erfgenamen. Dat betekent: als de waarde van de erfenis lager is dan deze aftrek, hoeft u geen erfbelasting te betalen. Alles daarboven moet worden belast.
Hoe hoog zijn de vrijstellingen van successierechten?
De hoogte van de belastingdruk via de erfbelasting is afhankelijk van de mate van relatie tussen de overledene en de koper. Als vuistregel geldt: hoe dichter u bij de overledene bent, hoe hoger de vergoeding - en hoe minder belasting u moet betalen. Bij erfbelasting worden de nabestaanden onderverdeeld in drie belastingschijven. Pas op voor verwarring: de klasse successierechten heeft niets te maken met de inkomstenbelastingklasse!
- Erfbelasting klasse I
Hieronder vallen zowel de weduwe of weduwnaar als de kinderen (inclusief stief- en adoptiekinderen) en kleinkinderen van de overledene. Als vrijstelling kunt u tussen de 200.000 en 500.000 euro aanspraak maken. Goed om te weten: op 27 juli 2020 besliste de Federale Fiscale Rechtbank dat achterkleinkinderen alleen recht hebben op een toelage van 100.000 euro. De belastingvrijstelling van 200.000 euro geldt dus alleen voor kleinkinderen. De enige uitzondering: de kleinzoon (vader of moeder van de achterkleinzoon) is reeds overleden (Az. II B 39/20). Ouders of grootouders die erven door het overlijden van een kind of kleinkind krijgen een uitkering van 100.000 euro. - Erfbelasting klasse II
Broers en zussen, neven, nichten, schoonkinderen, schoonouders en ex-echtgenoten ontvangen elk een vergoeding van 20.000 euro. - Erfbelasting klasse III
Hieronder vallen alle andere personen, zoals buren of vrienden, maar ook de (ongehuwde) partner van de overledene. Ze kunnen ook aanspraak maken op een toelage van 20.000 euro.
Een gedetailleerd overzicht van de vrijstellingen vindt u in onderstaande tabel.
| Betrokken persoon | Belastingklasse | Algemene vergoeding in euro's |
|---|---|---|
|
Echtgenoot / echtgenote of | IK. | 500.000 |
| Kinderen, stiefkinderen of geadopteerde kinderen en kleinkinderen van wie de ouders zijn overleden | IK. | 400.000 |
|
Kleinkinderen | IK. | 200.000 |
|
Ouders en grootouders | IK. | 100.000 |
| Achterkleinkinderen | IK. | 100.000 |
| Gescheiden echtgenoten | II | 20.000 |
|
Ouders en grootouders | II | 20.000 |
| broers en zussen | II | 20.000 |
| neven en nichten | II | 20.000 |
| Schoonouders en stiefouders, schoonkinderen | II | 20.000 |
| Verloofde of significante ander | III | 20.000 |
| Andere mensen | III | 20.000 |
Vrijstellingen erfbelasting: veelgestelde vragen
Hoe hoog is de aftrek voor inboedel?
Als u inboedel heeft geërfd (bijvoorbeeld meubels) en behoort tot belastingklasse I, dan geldt een belastingvrijstelling van 41.000 euro. Andere roerende zaken die niet tot de inboedel behoren, kunt u tot een waarde van 12.000 euro belastingvrij erven. Voor personen in de belastingklassen II en III geldt een limiet van 12.000 euro voor zowel huishoudelijke artikelen als andere roerende zaken.
Wat is het tarief van de inkomstenbelasting?
De belastingdienst trekt eventuele vrijstellingen in mindering op de waarde van de vermogensoverdracht. Dit resulteert in de zogenaamde belastbare verkrijging. Afhankelijk van de familierelatie zijn er verschillende belastingtarieven van toepassing:
| Belastbare acquisitie in euro | Percentage belastingklasse I. | Percentage belastingklasse II | Percentage belastingklasse III |
|---|---|---|---|
| 75.000 | 7% | 15% | 30% |
| 300.000 | 11% | 20% | 30% |
| 600.000 | 15% | 25% | 30% |
| 6.000.000 | 19% | 30% | 30% |
| 13.000.000 | 23% | 35% | 50% |
| 26.000.000 | 27% | 40% | 50% |
| Meer dan 26.000.000 | 30% | 43% | 50% |
Welke regels zijn van toepassing op onroerend goed?
Wie zijn ouderlijk huis of het bezit van zijn overleden echtgenoot erft, hoeft geen erfbelasting te betalen. De belastingvrijstelling is echter aan bepaalde voorwaarden verbonden: het onroerend goed moet het middelpunt van het gezinsleven zijn geweest en de erflater moet tot aan zijn dood in dit huis hebben gewoond. Bovendien mag de erfgenaam de woning niet verhuren of verkopen nadat deze is verworven. Hij verbindt zich ertoe het zelf minstens tien jaar te gebruiken. Voor kinderen gelden aanvullende eisen: De woonoppervlakte van het erfdeel mag niet groter zijn dan 200 vierkante meter. Is dit groter, dan wordt de erfbelasting naar rato in rekening gebracht.
Welke kosten kan ik aftrekken van erfbelasting?
Ten eerste de begrafeniskosten. Deze mogen echter niet hoger zijn dan 10.300 euro. Anderzijds de kosten van verwerking, distributie en regulering van de nalatenschap.
Welke deadlines moet u halen?
De bank of notaris informeert de belastingdienst over uw erfenis. In de regel neemt de Belastingdienst korte tijd later contact met u op. Hoort u niets, dan moet u zelf actie ondernemen: u heeft drie maanden de tijd om uw erfenis aan te geven bij de belastingdienst. U hoeft de aangifte erfbelasting echter pas in te dienen als de belastingdienst u hierom vraagt.
