Als mijlpaal in de geschiedenis van de mensheid zorgde de open haard voor een revolutie in de manier waarop mensen werden verwarmd. Geleidelijk aan werd hout vervangen door de veel efficiëntere kolen als brandstof. Maar is kolenverwarming nog steeds relevant?
Kolenverwarming - de belangrijkste dingen in één oogopslag
- Steenkool is niet langer een populaire brandstof; in Oostenrijk gebruikt bijvoorbeeld slechts 0,5 procent van de huishoudens steenkool.
- Moderne verwarmingssystemen die met kolen werken, kunnen ook andere brandstoffen gebruiken om warmte op te wekken.
- Kolenverwarmingssystemen zijn relatief duur in aanschaf. Door de flexibiliteit in brandstofgebruik worden deze kosten weer afgeschreven. De momenteel goedkoopste brandstof kan altijd worden gebruikt.
- Een nadeel voor het gebruik van kolen is het moeizame handmatige vullen. Voor dit doel zijn kolenkachels nu uitgerust met automatisch opladen zodat ze enkele weken zelfvoorzienend zijn.
- Als fossiele brandstof wordt steenkool als niet-duurzaam en schadelijk voor het milieu beschouwd.
- Vanwege de uitstoot die ontstaat, wordt verwarming met pure kolen niet gesubsidieerd; staatssubsidieprogramma's bestaan alleen als onderdeel van gecombineerde verwarming.
Soorten kolenverwarming: ketel op vaste brandstof of combiketel?
De klassieke houtkachel in de woonkamer doet het in principe nog zoals 200 jaar geleden: op het brandende aanmaakhout wordt een laag bruinkoolbriketten gelegd die gelijkmatig brandt en de warmte lang vasthoudt. Daarnaast zorgt het vuur voor een romantische en gezellige sfeer. Als het gaat om het verwarmen van het hele appartement of huis, wordt er gebruik gemaakt van grootformaat kolenvergassers zoals een vastebrandstofketel of een combiketel.
Ketel met vaste brandstof
In een vaste brandstofketel worden fossiele brandstoffen zoals steenkool of cokes, maar ook biologische brandstoffen zoals zogenaamde houtblokken of houtbriketten verbrand om warmte op te wekken. De vastebrandstofketel biedt u dus flexibele verwarmingsmogelijkheden met verschillende brandstoffen.
Combi ketel
Met een combiketel stook je nog flexibeler. U kunt vrij kiezen tussen hout, houtbriketten, houtsnippers, pellets, maar ook kolen, bruinkool en steenkoolbriketten. Aangezien verwarming met conventionele, pure kolenkachels tal van uitlaatgassen en verontreinigende stoffen produceert die schadelijk zijn voor het milieu en het klimaat, is een combiketel de betere keuze. Zo kunt u bijvoorbeeld op korte termijn reageren op de huidige marktsituatie en telkens de goedkoopste brandstof gebruiken. Aangezien verwarming met pure kolen is uitgesloten van financieringsprogramma's, is een combiketel de enige manier om van financiering te profiteren. Kolenverwarming heeft nog steeds een aandeel - circa 0,7 procent - van de Duitse verwarmingsmarkt. Van de 40,4 miljoen appartementen in Duitsland worden er 0,3 miljoen met kolen verwarmd.
Hoe werkt een kolenketel?
Moderne kolenverwarmingssystemen zoals verwarmingsketels op vaste brandstoffen of combiketels verschillen in hun structuur, afhankelijk van de fabrikant. Terwijl sommige apparaten de brandstof automatisch in de ketel voeren, moeten andere met de hand worden gevuld. De brandstof wordt verbrand met de toevoer van verbrandingslucht. Het resulterende verbrandingsgas wordt naar een speciale ketel geleid en daar een tweede keer verbrand. Het resultaat is hoge temperaturen van meer dan 1.000 graden Celsius. De warmte wordt opgevangen in een warmtewisselaar - in het geval van kolenverwarming een warmtezak genoemd - en vervolgens naar de bufferopslag gevoerd, vanwaar het naar het verwarmingssysteem wordt gevoerd.
Van de romantische sfeer van een woonkamerhaard tot een moderne combi- of kolenketel: kolenkachels zijn er in vele varianten.
Voor- en nadelen van kolenverwarming
voordelen
- lage brandstofprijs dankzij flexibiliteit in de brandstofkeuze
- lage bedrijfskosten
- Mogelijke combinaties met hernieuwbare energiebronnen
nadeel
- Hoge acquisitiekosten
- grote vraag naar opslagruimte voor brandstoffen
- lager rendement vergeleken met verwarming op olie en gas
- Pure kolenverwarming produceert veel uitlaatgassen en verontreinigende stoffen
- fossiele brandstof
Kolenketel: kosten in één oogopslag
Bij de aanschaf van een kolenkachel - of het nu gaat om een kolenvergasser, houtvergasser of combiketel - moet je relatief diep in je broekzak graven, meer dan bij gas- of olieverwarming. Een verwarmingsketel voor vaste brandstoffen koopt u voor ongeveer 2.000 euro. Naast de bufferopslag en andere benodigde componenten moet u rekenen op een totale aanschafkost van ongeveer 5.000 euro. Bijkomende kosten vloeien voort uit de juiste installatie en integratie van een ketel in het verwarmingssysteem van uw huis, die u door een vakman moet laten uitvoeren, evenals uit de aanschaf van een brandstoftoevoer. Deze meerkosten bedragen doorgaans tussen de 2.000 en 4.000 euro. Terwijl de brandstoffen olie en gas onderhevig zijn aan sterke prijsschommelingen,brandstoffen voor kolenverwarming zijn relatief stabiel in prijs. Je hebt een enorm besparingspotentieel bij het gebruik van een verwarmingssysteem dat verschillende brandstoffen kan gebruiken, zoals een combiketel. U kunt altijd flexibel de goedkoopste brandstof gebruiken.
Vergelijk het rendement en de kosten van kolenverwarming met andere soorten verwarming in ons compacte verwarmingsoverzicht.
Zijn er financieringsmogelijkheden voor kolenverwarming?
Deze vraag kan alleen op een gedifferentieerde manier worden beantwoord. Er is geen financiering voor pure kolenverwarming als de enige centrale verwarming in het huis. Noch KfW, noch BAFA houden rekening met kolenverwarming voor subsidies. Ze zijn ofwel expliciet uitgesloten of worden niet vermeld als in aanmerking komende systemen. De kunst is om te vertrouwen op een combiketel. De focus ligt hier op het regeneratieve deel in de vorm van hout. Bij BAFA wordt in het programma “Verwarming met hernieuwbare energiebronnen” rekening gehouden met biomassasystemen (pellets / houtsnippers / stammen).
Vereisten zijn:
- ten minste 5 kilowatt nominale warmteafgifte voor thermisch gebruik
- Overeenstemming met gespecificeerde emissiewaarden
- Ketelrendement meer dan 90 procent
- Bufferopslag van minimaal 30 liter per kilowatt voor houtsnippers en 55 liter per kilowatt voor pellets
Financiering tot 35 procent van de subsidiabele kosten is dan mogelijk.
Bij KfW kunnen de 124 woningen en 153 energiezuinige bouwprogramma's gecombineerd worden in nieuwbouw. In bestaande gebouwen zijn de programma's 124 eigenwoningbezit, 151 energiezuinige renovatie - krediet en 167 energiezuinige renovatie - aanvullende lening mogelijk in verschillende combinaties als financiering. Uw energieadviseur kan voor u samenstellen welke leningcombinaties zinvol zijn voor uw individuele project. Ook de kosten voor bouwbegeleiding bij energiezuinig bouwen en renoveren worden gesubsidieerd.