Dampbarrière versus dampscherm: functie, verschillen en toepassingsgebieden

De termen dampscherm en dampscherm worden vaak in één adem genoemd als het gaat om het afdichten van een gebouwschil. De twee bouwmaterialen voeren in principe vergelijkbare taken uit. Er zijn echter ook aanzienlijke verschillen in installatie en werkwijze tussen beide en dienovereenkomstig zijn ook de toepassingsgebieden verschillend. Daarom wordt hieronder de basisfunctie van deze bouwmaterialen besproken, worden de verschillen toegelicht en worden de voor- en nadelen van dampschermen en dampschermen besproken.

Dampscherm © thingamajiggs, fotolia.com

Functies van de dampremmende laag en dampscherm

Bij conventionele woningen is het van belang dat de onderdelen die aan de buitenlucht grenzen een betrouwbare afdichting tegen vocht hebben. Dit geldt met name voor intern geïsoleerde buitenmuren en de dakconstructie. Ontbreekt een dergelijke vochtbescherming, dan ontstaan tocht, hogere stookkosten en vochtindringing van de dakisolatie of de inwendige isolatie van de buitenmuren, wat weer tot schimmelvorming kan leiden.

Maar waar komt dit vocht vandaan dat de isolatie kan binnendringen?

De meeste bouwmaterialen bevatten door hun constructie restvocht. Kleibakstenen kunnen ook een bepaalde hoeveelheid water opnemen en opslaan.
Door de ontmoeting van warme en koude lucht in de dakconstructie en in de gevel ontstaat condensatie in de isolatielaag. Dit effect treedt het hele jaar door op: in de zomer is de buitenlucht warmer dan de binnenlucht - in de winter andersom.
Daarnaast komt een groot deel van het vocht uit het interieur: activiteiten als douchen of baden, koken, spoelen maar ook de ademlucht van de bewoners zelf produceren dagelijks waterdamp.

Zowel de dampremmende laag als de dampremmende laag worden aan de kamerzijde tussen de thermische isolatie en de bekleding aangebracht. Op deze manier wordt het overtollige vocht naar binnen of naar buiten aangegeven.

Isolatie met dampschermfolie © Bauherren-Schutzbund eV Tip: Vind de goedkoopste dakspecialisten , vergelijk aanbiedingen en bespaar.

Dampremmende laag en dampscherm - de verschillen

De dampremmende laag en de dampremmende laag onderscheiden zich van elkaar op basis van hun effectiviteit: de dampremmende laag is waterdampdoorlatend voor binnen en buiten en daardoor vocht variabel. Dit resulteert in het volgende werkingsmechanisme:

Als de buitenlucht een hogere luchtvochtigheid bevat dan de binnenlucht, laat de dampremmende laag het overtollige vocht dat zich in de isolatie heeft opgehoopt naar binnen.
Als de binnenlucht een hogere luchtvochtigheid heeft, zorgt de dampremmende laag ervoor dat de luchtvochtigheid naar buiten kan diffunderen.

De dampremmende laag is daarentegen slechts aan één zijde doorlaatbaar. Dit betekent dat het alleen het vocht naar buiten afgeeft. Vocht dat zich in de isolatie heeft gevormd, kan alleen naar buiten diffunderen en niet naar binnen.

In de bouwfysica onderscheidt een dampremmende laag zich van een dampscherm op basis van de sd-waarde van het gebruikte bouwmateriaal. Deze waarde bepaalt hoe sterk een bouwmateriaal het indringen van natte stoom verhindert, afhankelijk van het materiaal en de laagdikte. De berekening is gebaseerd op de formule: sd = µ x d. “Μ” staat voor de waterdampdiffusieweerstand, dwz de factor waarmee het materiaal in kwestie dichter is dan een even dikke, statische luchtlaag. “D” staat voor de dikte van het onderdeel in meters.

Dampscherm : sd waarden: 0,5 m <sd <1.500 m
Dampscherm : sd> 1.500 m

Vroeger werd aangenomen dat binnenisolatie alleen mogelijk was met een dampscherm. Een volledige dichtheid van een dergelijke dampremmende laag is in de praktijk echter moeilijk te realiseren. De kans op het binnendringen van vocht neemt aanzienlijk toe als de dampremmende laag niet optimaal is geplaatst. Tegenwoordig wordt daarom in de meeste gevallen een dampscherm met een matige barrièrewerking gebruikt. Er zijn echter uitzonderingen waarbij een dampscherm absoluut de voorkeur verdient.

Dakconstructie © thingamajiggs, fotolia.com

Dampbarrière - absolute dichtheid tegen waterdamp

Een dampscherm is een bouwmateriaal dat voorkomt dat waterdamp binnendringt in een thermisch geïsoleerde constructie. Dit betekent dat wanneer een dampscherm wordt gebruikt, er helemaal geen waterdamp door dit onderdeel kan komen. Dampschermen bestaan meestal uit aluminiumfolie, glas of schuimglas. Deze absolute dichtheid hangt echter niet alleen af van het gebruikte materiaal, maar vooral van de verwerking ervan. Gaten, scheuren en randen waar de afzonderlijke stroken samenkomen, moeten daarom volledig worden afgesloten. Dit blijkt in de praktijk een grote uitdaging.

In de praktijk is het gebruik van een dampremmende laag alleen in bijzondere gevallen nodig. Dit is onder meer het geval bij zwembaden, daar de ontwikkeling van waterdamp hier extreem hoog is.

Dampbarrière - matige bescherming tegen waterdamp

In tegenstelling tot een dampscherm is een dampscherm niet ondoordringbaar voor waterdamp. Het heeft eerder alleen een dampregulerend effect. Het vermindert dus alleen de hoeveelheid binnendringende waterdamp tot een niveau dat onschadelijk is voor de constructie. Bovendien zijn dampvertragers in beide richtingen enigszins waterdampdoorlatend, zodat de waterdamp in beide richtingen uit de isolatie kan worden afgegeven. Aangezien absolute dichtheid hier niet het doel is, hebben zelfs kleine onnauwkeurigheden tijdens de installatie niet de ernstige gevolgen van een dampscherm. Dampvertragers kunnen overal in huis worden gebruikt, ook in de badkamer.

Er zijn enkele gevallen waarin dampschermen beslist de voorkeur verdienen boven dampschermen. Dit is met name het geval wanneer een dakconstructie is aangebracht die ondoordringbaar is voor waterdamp. Als in zo'n geval een dampremmende laag zou worden geïnstalleerd, zou er vocht in de isolatielaag blijven zitten, wat onvermijdelijk tot beschadiging zou leiden.

Speciaal geval: vochtadaptieve dampvertragers

Er zijn nu speciale dampvertragers die vochtadaptieve eigenschappen hebben. Dit zijn "intelligente" bouwmaterialen die een gedrag vertonen dat is aangepast aan de hoeveelheid waterdamp: Als de hoeveelheid waterdamp klaar voor diffusie te groot is, neemt de weerstand van de materialen toe en worden de componenten beschermd tegen blootstelling aan te veel vocht.

Conclusie

Zelfs als de dampremmende laag lange tijd de maatstaf voor alle dingen was, heeft de dampremmende laag zich nu gevestigd als de nieuwe gouden standaard. Omdat dit eenvoudiger te installeren is en zelden tot problemen leidt. Alleen in uitzonderlijke gevallen verdient de dampremmende laag de voorkeur: dit geldt voor zeer sterke waterdampontwikkeling in speciaal gebruikte ruimtes zoals zwembaden.

Tip: Lees ons artikel Hoe een dampscherm of dampscherm correct te bevestigen.